Współczesne Polki i Polacy: nowe role, nowe wyzwania

06.03.2018

Czy mężczyźni są gotowi na większe zaangażowanie w życie rodzinno-domowe, a kobiety zdają się tego nie dostrzegać? W jaki sposób różnice w percepcji sukcesu życiowego przekładają się na codzienne funkcjonowanie obok siebie przedstawicieli różnych pokoleń?

Jakie bariery na swojej drodze zawodowej napotykają Polki i Polacy? Te i inne ważne zagadnienia dotyczące ról obejmowanych przez współczesne kobiety i mężczyzn zbadano w projekcie badawczym firmy Henkel Współczesne Polki i Polacy: nowe role, nowe wyzwania.

Badanie na zlecenie Henkel Polska przeprowadzone zostało na reprezentatywnej próbie Polaków (n=1008) przez firmę Maison & Partners w drugiej połowie 2017 r. Miało ono na celu przeanalizowanie różnic między kobietami i mężczyznami w percepcji podziału ról i obowiązków w gospodarstwach domowych a także trudności, z jakimi przychodzi zmagać się współczesnym Polkom i Polakom na rynku pracy.

RECEPTA NA UDANE ŻYCIE

Zapytani o własną receptę na sukces życiowy respondenci, niezależnie od płci, w największym stopniu upatrują go w posiadaniu szczęśliwej, kochającej się rodziny, posiadaniu dzieci oraz możliwości umiejętnego łączenia szczęścia rodzinnego z udanym życiem zawodowym. Tak odpowiedziało odpowiednio 53%, 19% i 30% mężczyzn oraz 41%, 21% i 26% kobiet. Dopiero kolejne, rzadziej wybierane odpowiedzi uwidaczniają różnice między płciami. Mężczyźni za czynniki sukcesu osobistego zdecydowanie częściej uważają posiadanie dobrze płatnej pracy (19%), odniesienie sukcesu finansowego (17%) czy też wolność i życie bez zobowiązań (13%). Z kolei kobiety wskazują na bycie potrzebnym (19%), posiadanie dobrze płatnej pracy (11%) i samorozwój (10%).

Definiowanie sukcesu życiowego różni się nie tylko w zależności od płci, ale również wieku badanych. Dla pokolenia 20-latków, najważniejsza jest rodzina (M-66%, K-54%) i posiadanie dzieci (M-57%, K-39%). Najmłodsze kobiety dążą przy tym do rozwijania swoich pasji i zainteresowań znacznie częściej niż mężczyźni (K-22%, M-7%). Z wiekiem zachodzi zmiana: panie około 30-stki i 40-stki zdecydowanie najbardziej cenią rodzinę (67%) i związane z tym osiąganie work-life balance (43%). Jeśli priorytetem jest dla nich praca, to taka, w której można się rozwijać. Panowie w tym wieku zdecydowanie częściej wymieniają priorytety materialne takie jak posiadanie dobrze płatnej pracy (33%) czy ogólnie – odniesienie sukcesu finansowego (31%).

Dopiero po 50. roku życia następuje zgoda w kwestii priorytetów życiowych. Zarówno kobiety jak i mężczyźni w tym wieku utożsamiają sukces życiowy ze szczęśliwą rodziną i równowagą między życiem prywatnym i zawodowym.

Respondenci zostali także zapytani o idealny scenariusz na życie – zarówno kobiety (49%) jak i mężczyźni (37%) na pierwszym miejscu wskazali możliwość łączenia pracy zawodowej z zajmowaniem się domem/dziećmi. W dalszej kolejności przedstawiciele obu płci wskazali rezygnację z pracy zawodowej, jednak z odmiennych powodów: kobiety chciałyby poświęcić swój czas na zajmowanie się domem (23%), a mężczyźni dążyliby do rozwijania swoich pasji (23%).

POLKI I POLACY W SFERZE DOMOWEJ

Zbadano także postrzeganie podziału ról w życiu codziennym współczesnych Polek i Polaków. Okazuje się, że niemal 50% zarówno kobiet jak i mężczyzn zapytanych o to, kto w gospodarstwie domowym pełni funkcję tzw. głowy rodziny, twierdzi, że u nich w domu nie ma takiego podziału. Na siebie jako głowę rodziny wskazuje 46% mężczyzn i 33% kobiet. Partnerkę/partnera w tej roli wskazuje zaledwie 6% mężczyzn i 22% kobiet.

Wyniki te stoją w opozycji do pytania o to, kto w gospodarstwie domowym ma decydujący głos w rozmaitych obszarach wspólnego życia (takich jak opieka/edukacja/wychowanie dzieci, plany wakacyjne, wyposażenie mieszkania). Mężczyźni w większości deklarują, że decyzje podejmowane są wspólnie, a w drugiej kolejności przypisują partnerce decyzyjną rolę. Co ciekawe, z takim podziałem „realnej władzy” w domu zgadzają się również kobiety. One również najczęściej mówią o wspólnocie decyzji, jednak w drugiej kolejności to sobie przypisują rolę decyzyjną. Jedyny obszar pozostający tak naprawdę w sferze decyzyjnej mężczyzn, z czym zgadzają się zasadniczo obie strony, dotyczy zakupu i serwisowania samochodu.

POLACY I POLKI NA RYNKU PRACY

Drugim badanym obszarem, obok prywatnego życia współczesnych Polek i Polaków, była sfera wyzwań zawodowych. Okazuje się, że za największą barierę na tym polu zarówno kobiety (39%) jak i mężczyźni (40%) uznają bycie wynagradzanym poniżej kwalifikacji i jest to jedyny punkt, w którym są zgodni. Dla mężczyzn w pracy dolegliwe są także „szklany sufit” (30%), syndrom wypalenia zawodowego (26%) i zjawisko mobbingu (20%). Kobiety najczęściej spotykają się z takimi barierami jak: lęk przed zmianą pracy (21%), zjawisko dyskryminacji i niedoceniania kobiet (21%) a także problem z pogodzeniem życia zawodowego z prywatnym (17%).

Jakie więc kryteria musiałby spełniać idealny pracodawca, by umożliwić współczesnym pracownikom łączenie pracy z dbaniem o dom? Zdaniem zarówno większości mężczyzn jak i kobiet byłoby to wprowadzenie elastycznego czasu pracy (K-49%, M-65%) oraz możliwość pracy z domu w ustalonym wspólnie z pracodawcą zakresie (K-47%, M-46%). Dodatkowo kobiety wskazywały także na tworzenie przyzakładowych żłobków/przedszkoli i na możliwość pracy na część etatu.

Jak więc kształtuje się portret współczesnych Polek i Polaków? Na jakie największe bariery natrafiają w życiu? Wydaje się, że jesteśmy świadkami zmiany idącej w kierunku partnerstwa, aczkolwiek perspektywy kobiet i mężczyzn różnią się w tym obszarze. Kobiety wciąż są przekonane, że mężczyźni mają stanowczo zbyt mały udział w życiu domowym i rodzinnym. Mężczyźni zaś twierdzą, że te proporcje się zmieniają, i że przejmują oni coraz więcej obowiązków od swoich partnerek.

W sferze deklaratywnej jednak panowie mają tendencję do nieco stereotypowego postrzegania roli kobiet. Jest też i druga strona tego medalu – kobiety co prawda są zdecydowanie za partnerstwem w domu, ale trudno im oddać władzę nad domowym ogniskiem, które historycznie było właśnie ich domeną. Rozdźwięk istnieje także w kwestii określenia priorytetów zależnie od wieku. Tutaj partnerzy, w okresie największej aktywności zawodowej i posiadania rodziny, rozmijają się. Kobiety 30- i 40-letnie najbardziej cenią sobie bowiem rodzinę i work-life balance, mężczyźni zaś w tym wieku zdecydowanie stawiają na osiągnięcie sukcesu finansowego i zawodowego oraz zdobycie dobrze płatnej pracy.

INFORMACJE O BADANIU

Badanie „Współczesne Polki i Polacy: nowe role, nowe wyzwania” zostało przeprowadzone w drugiej połowie 2017 r. przez instytut badawczy Maison & Partners na zlecenie firmy Henkel Polska. Celem badania było poznanie opinii i postaw Polaków w zakresie postrzegania podziału ról między kobietami i mężczyznami oraz zrozumienie barier na polskim rynku pracy. Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI na panelu badawczym ARIADNA na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków N= 1008.

# Badania rynkowe